Siem sprak af met Rene Felen. Rene is al meer dan 20 jaar actief in (voornamelijk) het betaalde voetbal, werkt al jaren samen met Ronald Koeman en was afgelopen zomer actief met het Nederlands Voetbalelftal op het EK. Zijn passie ligt in het begeleiden van teams en coaches op het allerhoogste (inter)nationale niveau.

Rene heeft een schat aan ervaring als het gaat om groepsdynamica en het creëeren van High Performance omgevingen en teams. Zijn werk met nationale en internationale teams, zoals tijdens het EK voetbal in Duitsland, heeft hem een expert gemaakt op het gebied van teamontwikkeling. Zelfs onder de grootste vormen van druk, weet hij als geen ander, hoe teams hun volle potentieel kunnen benutten.

“In de sport hoef je niet te bespreken wat winnen is, maar in het bedrijfsleven is dit niet het geval” – Rene Felen
 

Waar zie jij een sterke overeenkomst tussen deze high-performance omgevingen?
Rene begint met het maken van een belangrijk onderscheid tussen sport en het bedrijfsleven. “In High Performance Sport word je altijd gemeten ten opzichte van de concurrenten, er is een duidelijke benchmark”, legt hij uit. De prestaties van teams in de sport zijn zichtbaar en tastbaar, met duidelijke winnaars en verliezers. Dit maakt het makkelijker om doelen te concretiseren en een kader te scheppen voor high-performance teams. In het bedrijfsleven is dat echter anders. “In de sport hoef je niet te bespreken wat winnen is, maar in het bedrijfsleven is dit niet het geval”, vervolgt hij. Dit betekent dat leiders in het bedrijfsleven meer tijd moeten besteden aan het duidelijk maken van de doelen en verwachtingen. Dit zal een positieve werking hebben op de motivatie van de teams.

“Maak je doelen visueel, dit werkt positief op de motivatie “ – Rene Felen
 
Hierbij speelt visualisatie een grote rol in het motiveren van teams. Rene gebruikt het voorbeeld van het EK in Duitsland, waar hij in samenwerking met de staf en spelers een aftelklok liet plaatsten naast een replica van de EK trofee. Het was een bundeling van ideeën uit de groep. Dit hielp om het uiteindelijke doel tastbaar en visueel te maken. “Maak je doelen visueel, dit werkt positief op de motivatie”, vertelt hij. In de sport is het duidelijk: de trofee is het doel. In het bedrijfsleven is het de taak van de leider om dat doel net zo visueel en concreet te maken voor het team. Wanneer doelen duidelijk zijn, wordt het makkelijker om teams te motiveren en op koers te houden.

Een ander verschil zit in de samenstelling van teams. Volgens Rene is het in de sport heel normaal om te selecteren op basis van prestaties en afscheid te nemen van teamleden die niet meer voldoen aan de hoge eisen. “In het bedrijfsleven gebeurt dit veel minder”, vertelt hij. Daardoor wordt het moeilijker om dezelfde mate van High Performance te bereiken. “High Performance zoals wij dat in de sport kennen, is vaak onmogelijk in het bedrijfsleven”, legt hij uit. Maar dat betekent niet dat er geen ruimte is voor persoonlijke ontwikkeling. “Persoonlijke High Performance kan wel behaald worden in het bedrijfsleven”, legt Rene uit. Hierbij haal je het maximale uit elkaar en jezelf, zonder echte wereldtop te zijn.

 
Desondanks ziet Rene wel sterke overeenkomsten tussen High Performance bedrijven en sportteams. “Bij extreem succesvolle bedrijven, de beste van de sector, zie je dezelfde High Performance terug als in sport.” Deze bedrijven weten een cultuur te creëren waarin excellentie de norm is en waarin mensen worden gestimuleerd om het beste uit zichzelf te halen. Dit leidt vaak tot vergelijkbare resultaten als in de sport, waar de beste teams consistent presteren op het hoogste niveau.
Wat typeert volgens jou een goede leider?
Voor Rene begint goed leiderschap met vertrouwen. “Vertrouwen is het allerbelangrijkste wat er is, dat is altijd stap 1”, benadrukt hij. Vertrouwen binnen een team zorgt voor de basis waarop leiders verder kunnen bouwen. Het gaat hier verder dan alleen vertrouwen tussen teamleden: “Algeheel vertrouwen in elkaar, maar het is breder dan dat, bijvoorbeeld ook in de strategie en de faciliteiten”, voegt hij toe. Zonder dit vertrouwen is het vrijwel onmogelijk om de progressie te boeken.
“Een goede leider zorgt ervoor dat de energie de juiste kant op stroomt, dat er geen energieverlies is.” – Rene Felen

Rene legt uit dat een goede leider in staat is om het maximale uit zijn groep te halen door de energie binnen het team in de juiste richting te sturen. “Een goede leider zorgt ervoor dat de energie de juiste kant op stroomt, dat er geen energieverlies is.” Dit betekent dat een leider niet alleen verantwoordelijk is voor de prestaties van het team, maar ook voor het creëren van een omgeving waarin High Performance vanzelfsprekend wordt. “Het creëren van een omgeving waarin het logisch wordt dat er High Performance plaatsvindt”, is volgens Rene een cruciale taak van de leider.

“Zonder vertrouwen kan er geen synergie plaatsvinden” – Rene Felen
Wat is fundamenteel voor High Performance?
Voor Rene zijn er een aantal fundamentelen zaken voor het creëren van High Performance. Het beginpunt(A), het eindpunt(B) en iemand die zorgt dat je op een effectieve manier van A naar B komt.
Synergie binnen een team kan alleen worden bereikt als er een hoge mate van vertrouwen is. “Zonder vertrouwen kan er geen synergie plaatsvinden”, benadrukt Rene. Dit vertrouwen moet, zoals eerder benoemd, op verschillende niveaus bestaan: tussen teamleden, in de leidinggevende, en in de faciliteiten en middelen die beschikbaar zijn. Dit geldt zowel in de sport als in het bedrijfsleven. Alleen door te investeren in deze vertrouwensrelaties kan een team onder druk presteren en High Performance leveren.
Echter, synergie ontstaat niet alleen door vertrouwen. Het vraagt ook om een leider die in staat is om de groepsdynamiek goed te reguleren. Rene gelooft sterk in het belang van groepsenergie: “Een echt goede leider haalt het maximale uit zijn groep.” Dit doet een leider door de energie binnen de groep te sturen en te zorgen dat iedereen gefocust is op hetzelfde doel. Het belang van de juiste persoon achter het stuur is daarom ook groot.